Wystawa plenerowa „»…Niech polska ziemia utuli ich do spokojnego snu...

« Ekshumacje i identyfikacje ofiar terroru komunistycznego”
– Kraków, 28 sierpnia – 16 września 2015 r. pl. o. Adama Studzińskiego w Krakowie pod Wawelem.

Ekspozycja prezentuje 28 sylwetek polskich bohaterów – żołnierzy i oficerów Wojska Polskiego. Ich szczątki odnaleziono w wyniku dotychczasowych prac ekshumacyjnych i identyfikacyjnych prowadzonych przez ekipę specjalistów kierowanych przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka. Wystawa opowiada także o współpracy Instytutu Pamięci Narodowej oraz Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie w ramach ogólnopolskiego projektu badawczego „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944–1956" oraz Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów (PBGOT).

Wystawa ma na celu ocalenie od zapomnienia pomordowanych przez UB i ukrytych w nieoznakowanych miejscach. Na dwóch pierwszych planszach został zaprezentowany przebieg prac ekshumacyjnych oraz identyfikacyjnych. Pozwoli to szerokiej publiczności zapoznać się ze specyfiką pracy archeologów, antropologów czy genetyków, którzy współpracowali z historykami przy tym projekcie. Od ponad dwudziestu lat trwa powolny proces przywracania pamięci o ofiarach reżimu komunistycznego w Polsce. Z reguły zamordowanych wrzucano potajemnie do nieoznaczonych, często zbiorowych dołów śmierci. Na różne sposoby zacierano jakiekolwiek ślady po ich istnieniu aby nie stały się przedmiotem pamięci, oddawania czci i szacunku zamordowanym za wolną Polskę.

Zacieranie śladów zbrodni przez komunistów oznaczało dla rodzin pomordowanych wieloletnią niepewność co do losu ich bliskich.  Uniemożliwiało ostatnie pożegnanie czy tak ważną w naszej kulturze tradycję odwiedzania grobów. Pomordowanym bohaterom nie przywrócimy życia. Ale możemy przywrócić pamięć o ich dokonaniach i tożsamości. Po to, aby dzisiejszym i przyszłym pokoleniom pokazać, że Polska pamięta o tych, którzy walkę o wolność Ojczyzny przedkładali ponad osobiste szczęście i wygodę.

Elementem współpracy IPN oraz Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie jest stworzenie banku DNA - gromadzenie materiału genetycznego ofiar totalitaryzmów i ich krewnych w celu ich poszukiwań i identyfikacji. Obejmuje on ofiary XX-wiecznych totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego, a także żołnierzy poległych w walkach frontowych i partyzanckich, osoby zaginione i zamordowane przez okupantów.  Na wystawie zostaną zaprezentowane sylwetki 28 zidentyfikowanych postaci.